Un estudiu de la Universidá ETH Zúrich, nel que participa la Universidá d'Uviéu, define les llendes que comprometen la dispersión de granes ya impacten tantu na rexeneración del monte como nel so potencial d'atropar carbonu | El investigadores detecten un estragal mínimu de 40% de cobertoria forestal, a partir del cual el movimientu de les aves frugívoras aparra abruptamente y la dispersión de granes al traviés del paisaxe vese comprometida | La perda de monte, según el autores del trabayu, afecta en mayor midida a aves de gran tamañu, capaces de movilizar granes grandes d'árboles con mayor capacidá d'atropar carbonu | Los científicos conclúin que dexar a los grandes frugívoros movese llibremente al traviés de los paisaxes de monte ye decisivu para favorecer la recuperación d'un monte tropical sanu | El trabayu, del que ye coautora la investigadora de la Universidá d'Uviéu Teresa Morán, foi publicáu na revista ‘Nature Climate Change’, de máximu impactu na so área de la conocencia
La reforestación ye un procesu fundamental para atenuar la perda de biodiversidá y el cambéu climáticu. La rexeneración natural del monte en zones abandonaes propúnxose, dende va años, como una estratexa de restauración efectiva a gran escala por cuenta del so baxu costu económicu. Un estudiu recién del llaboratoriu Crowther de la Universidá ETH Zúrich, nel que participa la Universidá d'Uviéu, reveló agora que, por que'l monte tropical refáigase bonalmente, ye necesariu que los animales dispersores de granes sían capaces de movese con llibertá al traviés del paisaxe. El trabayu foi publicáu na revista Nature Climate Change, de máximu impactu na so área de conocencia.
La investigación identificó los estragales que ponen en peligru la reforestación bonal. Cuando hai menos d'un 40% d'hábitat forestal, les aves apenes salen de los fragmentos de monte, lo que llinda la llegada de granes a les zones deforestadas. Arriendes d'ello, el potencial d'acumuladura de carbonu para lluchar contra'l cambéu climáticu aparra un 38%. L'estudiu llevóse a cabu nel llaboratoriu Crowther de la Universidá ETH de Zúrich y participó Teresa Morán, investigadora Juan de la Venada de la Universidá d'Uviéu. Para poder evaluar la dispersión de granes a escala de paisaxe, los científicos utilizaron modelos basaos en datos de campu del monte Atlánticu de Brasil.
Les aves y l'acumuladura de carbonu
Les aves frugívoras desempeñen un papel fundamental na dispersión de granes d'una gran cantidá d'especies maderices. Nos montes tropicales, ente un 70% y un 90% de los árboles dependen de los animales pa movilizar les sos granes y reclutar nuevos individuos. Les aves peracaben frutos de zones montiegues y, darréu, muévense al traviés del paisaxe semando de granes les árees que visiten. Cuando les aves frugívoras visiten zones non forestadas, actúen como aliaos na rexeneración bonal del monte. Esti procesu ecolóxicu yá se conocía enantes, sicasí, l'estudiu del llaboratoriu Crowther foi capaz d'identificar estragales a partir de los cualos la dispersión de granes vese comprometida impactando tanto la rexeneración del monte como'l so potencial d'atropar carbonu.
El investigadores estudiaron y modelizado el movimientu de les aves y la dispersión de granes en paisaxes estazaos de Bosque Atlánticu de Brasil. Detectaron un estragal mínimu de 40% de cobertoria forestal a partir del cual el movimientu de les aves frugívoras fora del monte aparra abruptamente y, arriendes d'ello, la dispersión de granes al traviés del paisaxe. La falta de dispersión de granes d'árboles repercute na capacidá futura d'atropar carbonu, con hasta un 38% menos. “Siempres supimos que los páxaros son esenciales, pero ye notable la escala de dichos efectos. Si podemos recuperar la complexidá de la vida nestos montes, la so capacidá d'atropar carbonu amontaríase significativamente”, destaca Thomas Crowther, catedráticu d'Ecoloxía na Universidá ETH Zúrich.
Grandes aves, grandes granes
Los impactos de la fragmentación sobro la dispersión de granes y l'acumuladura del carbonu dependen del tamañu de les aves. La perda de monte, acordies con el autores del trabayu, afecta en mayor midida a aves de gran tamañu, como por casu el tucán, capaces de movilizar granes grandes d'árboles con mayor capacidá d'atropar carbonu. En paisaxes estazaos, les aves pequenes pueden caltener ciertos niveles de dispersión, pero movilicen fundamentalmente granes pequenes pertenecientes a especies menos acumuladores de carbonu. “Dexar a los grandes frugívoros movese llibremente al traviés de los paisaxes de monte ye decisivu pa favorecer la recuperación d'un monte tropical sanu”, apunta Carolina Bellu, investigadora postdoctoral del llaboratoriu Crowther y primer autora del estudiu. Amás, “atopar estes diferencies ente especies d'aves ye importante dende'l puntu de vista del caltenimientu. Polo xeneral, les aves de mayor tamañu son les que sufren mayores presiones d'orixe antrópico como la caza o la perda d'hábitat”, esplica Teresa Morán, investigadora Juan de la Venada de la Universidá d'Uviéu y coautora del artículu.
La restauración de los servicios ecosistémicos
El fechu d'atopar un estragal del 40% de monte a partir del cual la dispersión de granes vese comprometida ye relevante dende'l puntu de vista del caltenimientu. Los montes Atlánticos de Brasil cunten na actualidá con apenes un 12% de la so superficie orixinal y ye un monte bien estazáu. Pal añu 2030, pretende restaurase 12 millones d'hectárees, lo que s'envalora podría favorecer l'acumuladura de más de 2300 millones de tonelaes de carbonu. En redol a 5,5 millones d'hectárees del monte Atlánticu de Brasil fueron identificaes como zones con capacidá de refaer el monte bonalmente. Sicasí, l'estudiu demuestra que la rexeneración bonal solo va ser posible si siquier esiste de base un 40% de monte. “Esta información ye crucial, yá que nos dexa identificar esfuerzos de restauración activa, como llantar árboles, naquellos paisaxes per debaxo d'esti estragal de cobertoria de monte, onde la reforestación ye más urxente y efectiva”, indica Daisy Dent, investigadora principal del Crowther Lab. “Al identificar estragales de cobertoria forestal nel paisaxe que dexen la dispersión de granes, podemos alcontrar árees onde la rexeneración natural ye posible, según árees onde vamos precisar llantar árboles de manera activa. Esto va dexanos maximizar los costos y l'efectividá de la restauración forestal”, esplica Danielle Ramos, coautora d'esti estudiu y afiliada a la Universidá de Exeter, Inglaterra y l'Universidá Estadual Paulista, San Pablo, Brasil.
Dende los trópicos al Cordal Cantábricu
N'otru estudiu lideráu pola Universidá d'Uviéu y publicáu en Forest Ecology and Management l'añu pasáu, el investigadores atoparon patrones bien paecíos. Nos montes estazaos del Cordal Cantábricu, la rexeneración d'árboles de frutu carnosu depende en gran midida de l'actividá d'aves como malvises y mierlos. Por cuenta de el so altu grau fragmentación, la llegada de granes a zones deforestadas ye bien baxa. Les aves queden reteníes nos cantos del monte cuando nun atopen fragmentos forestales relativamente abargana a los que poder volar. Sicasí, esta situación puede revertise llantando pequenos castros d'árboles con frutos qu'atraen a les aves dexando'l so movimientu al traviés del paisaxe. Llantar castros d'árboles ye xuna estratexa entemedia ente realizar plantíos d'árboles a gran escala o dexar que'l monte espándase bonalmente dende los sos cantos. “Dambos estudios demuestren cómo combinar modelos de simulación con refechos datos de campu déxennos refundiar lluz sobro procesos qu'asoceden a gran escala, y asina determinar qué estratexes de manexu pueden ser más eficaces”, conclúi Teresa Morán, primer autora d'esti estudiu.
Acreditación de les semeyes de los páxaros: Mathias Pires
Referencias
Bello C, Crowther TW, Ramos DL, Morán-López T, Pizo MA, Dent DH: Frugivores enhance potential carbon recovery in fragmented landscapes, Nature Climate Change, 15 April 2024, https://doi.org/10.1038/s41558-024-01989-1
Morán-López T., Rodríguez-Pérez J., Donoso I., Martínez D., Morales J.M., García D. (2023) Forest recovery through applied nucleation: Effects of tree islet size and disperser mobility on tree recruitment in a temperate landscape. Forest Ecology and Management 550, 121508. https://doi.org/10.1016/j.foreco.2023.121508