Investigadores de la Universidá d'Uviéu y el CSIC identifiquen nueves especies de pinzones n'Azores, Madeira y Canaries
El trabayu publicáu na revista Molecular Phylogenetics and Evolution' revela qu'España alluga non una, sinón hasta trés especies de pinzón alcontraes na península y Baleares, Canaries y Ceuta | Los científicos daten que la primer diferenciación xenética producióse fai barganal de 830.000 años cuando l'ancestru de los pinzones vulgares actuales colonizó l'archipiélagu de los Azores | L'afayu tien importantes implicaciones para'l diseñu d'estratexes específiques centraes nel manexu y protección d'esta ave científicamente relevante para entender los procesos evolutivos
La ciencia qu'estudia les aves, la ornitoloxía, considera hasta la fecha al pinzón vulgar como una única especie animal. Esti estatus, sicasí, va tener que camudar nun futuru bien próximu dempués de qu'un equipu d'investigadores de la Universidá d'Uviéu y del Conseyu Cimeru d'Investigaciones Científiques (CSIC) afayara que'l pinzón escuende, en realidá, hasta cinco especies distintes alcontraes n'Azores, Madeira, Canaries, Eurasia y el Norte d'África. Esti afayu, qu'acaba de ser publicáu na revista Molecular Phylogenetics and Evolution, tien importantes implicaciones para'l diseñu d'estratexes específiques centraes nel manexu y caltenimientu de los pinzones.
Juan Carlos Illera, profesor titular d'Ecoloxía de la Universidá d'Uviéu ya investigador nel Institutu Mistu d'Investigación en Biodiversidá (IMIB, Universidá d'Uviéu-Principáu d'Asturies-CSIC), esplica que l'estudiu del pinzón ye científicamente relevante porque ye un ave "bien interesante para entender los procesos evolutivos". Ello ye que el más conocíu ye'l pinzón de Darwin, que Charres Darwin afayó nes isles Galápagos.
El profesor Illera, unu de los firmantes del artículu, destaca que trabayos anteriores realizaos pol so equipu yá describieren una subespecie de pinzón na isla de Gran Canaria. Agora, el investigadores dan un pasu más allá, reclasifican los pinzones y conclúin que realmente puede falase de cinco especies genéticamente distintes por derechu propiu. Los trés nueves viven na Macaronesia (Madeira, Azores y Canaries) y les otres dos en Eurasia y el Norte d'África. El nuesu país alluga, poro, non una sinón trés especies de pinzón: una na península y Baleares, otra en Canaries (Fringilla canariensis) y otra más en Ceuta. La de Canaries supon l'afayu d'una nueva especie d'ave reinal nel archipiélagu.
"Les implicaciones d'esta reclasificación son bien importantes porque la singularidá taxonómica de los pinzones ye muncho más relevante de lo que se pensaba hasta agora, poro, la nuesa responsabilidá para protexela ye tamién mayor. D'ende que, si por casu el pinzón reinal de Canaries escastárase, taríamos énte un drama ecolóxicu porque'l mundu perdería xuna especie animal", comenta l'investigador.
Los trabayos realizaos por esti grupu de científicos concluyeron que la primer diferenciación del pinzón común producióse fai abargana de 830.000 años cuando l'ancestru de los pinzones vulgares actuales colonizó l'archipiélagu de los Azores. Poblaciones de pinzones saltaron d'Azores a Madeira y, d'ende, a Canaries, onde llegaron fai aprosimao 500.000 años.
Nesti saltu d'isles, los pinzones fueron perdiendo diversidá xenética. Les aves de los Azores amuesen xuna diversidá xenética sosprendentemente alta, similar a les del continente, ente que les de los otros archipiélagos macaronésicos revelen xuna perda secuencial de diversidá. ¿Por qué? Juan Carlos Illera esplica qu'esta perda de diversidá ye esperable porque cada nuevu espaciu ye colonizáu por un subconxuntu d'exemplares del grupu poblacional anterior. D'ende, que la diversidá xenética del pinzón reinal de Canaries sía menor que la del d'Azores.
El trabayu dexó tamién establecer dellos intereses. "Los nuevos pinzones macaronésicos son menos diversos genéticamente que los sos conxéneres continentales, pero, amás, sabemos qu'en Macaronesia los pinzones actuales coesisten con otres especies de pinzón actual (en Canaries habiten los pinzones azules), y nel pasáu coesistieron tamién con otres especies granívores yá extintas coles qu'esperimentaron procesos de competencia", comenta l'investigador. Amás, "les poblaciones del pinzón reinal canariu son absolutamente sedentaries, lo que merez más estudios. Los pinzones d'Azores mover ente les isles del archipiélagu, sicasí, los de Canaries alcuéntrense solo en cinco de les isles –El Fierro, La Palma, La Gomera, Tenerife y Gran Canaria—, pero nun se mueven ente isles y nun sabemos por qué", añede.
Los científicos llegaron a estes conclusiones en realizando un trabayu de campu nos distintos archipiélagos. "Prindamos más de 80 exemplares de caúna de les poblaciones pa estrayer una mínima amuesa de sangre de les qu'estudiar el so ADN, pa darréu lliberar nos mesmos sitios onde los prindamos. De cada unu d'estos exemplares analizamos más de 100.000 xenes, lo que nos dexó concluyir que tamos énte especies distintes", sorraya.
L'equipu de la Universidá d'Uviéu y el CSIC confía en que'l procesu de reconocencia d'estes nueves especies sía rápidu. "Nós faemos xuna propuesta taxonómica; dempués, la comunidá científica puede aceptala o publicar retruques que, bonalmente, nun esperamos. Finalmente, van ser les sociedaes científiques ornitolóxiques la que tendrán de reconocer esta nueva clasificación", indica.
El trabayu de el investigadores nun acaba equí porque'l pinzón sigue plantegáu nueves entrugues. "Falta por entender meyor tol procesu de diferenciación y el siguiente pasu va ser identificar les rexones xenómiques que la espliquen. Pa ello, va ser necesariu estudiar el so xenoma completu", conclúi Illera.
Referencia:
RECUERDA, M., ILLERA, J.C., BLANCO, G., ZARDOYA, R. & MILÁ, B. (2021). Sequential colonization of oceanic archipelagos led to a species-level radiation in the common chaffinch complex (Aves: Fringilla coelebs). Molecular Phylogenetics and Evolution, In press.
Galería d'imaxes
