Un equipu multidisciplinar, lideráu pola investigadora de la Universidá d'Uviéu Cristina García-Hernández, conclúi que la reforestación bonal causó l'amenorgamientu del dañu por ábanos nel Macizu Asturianu nes últimes décades. Nel estudiu, que vio la lluz na revista Global and Planetary Change", analizóse la evolución de los daños por ábanu nesti territoriu, qu'inclúi los montes asturiana, lleonesa y el sector occidental del monte cántabru, ente l'añu 1800 y l'actualidá.

 

Los ádenes producieron 342 víctimes nesti tiempu, de les cualos 192 morrieron y 150 resultaron mancaes. La mayor parte de los daños personales y materiales producir nos mesmos pueblos, y fueron causaos por ábanos de tamañu mediu que se desencadenaron per debaxo del ‘timberline' (altitú a la que, de forma natural y si nun hai baltes, el monte podría crecer).

 

Les resultancies amuesen que, a pesar de que la cifra d'ábanos de nieve nun baxó de forma notable nestos 215 años, los daños causaos vinieron amenorgándose, especialmente dende 1950. Los cambeos na vexetación espliquen esti procesu: los daños causaos polos ábanos fueron bien alzaos nes últimes décades del sieglu XIX, un momentu nel que'l Macizu Asturianu viose sometíu a una intensa deforestación pol aumentu demográficu, la intensidá del llendo y la desamortización de los montes públicos.

 

Cristina García-Hernández señala que "tou esto amenorgó la estensión de los montes, que son capaces de protexenos frente a los ábanos cuando estes nun superen un tamañu mediu, y tamién tenemos de tener en cuenta la espansión de la minería, que precisaba madera autóctono pal entibado de les galeríes y prefería l'usu del carbayu, árbol que foi especialmente baltáu nel suroccidente del Macizu Asturianu. Esto esplica en parte que los daños fueren bien acusaos nesti sector".

 

A partir de mediaos de sieglu XX, sicasí, la situación camuda: l'amenorgamientu del usu de madera autóctono pal entibado y, sobremanera, l'abandonu de les actividaes agropecuaries nel mediu rural, da llugar a la recuperación progresiva de la vexetación, un procesu qu'anguaño ta afectando a la mayor parte de les árees rurales del nuesu país. Sicasí, les resultancies d'esta investigación nun contradicen otros efectos negativos d'esti procesu de recuperación de la vexetación, como l'aumentu del riesgu de quemes o la perda del valor paisaxísticu. Por esta razón, xuna de les principales conclusiones de la investigación ye que se debe buscar un equilibriu que dexe combinar les actividaes tradicionales nel mediu rural col caltenimientu del monte protector".

 

Esti estudiu, tituláu "Reforestation and land use change as drivers for a decrease of avalanche damage in mid-latitude  mountains (NW Spain)", combinó la revisión de fontes históriques (como la prensa y los arquivos parroquiales), col usu de fotografíes aérees, les entrevistes a la población y el trabayu de campu. La información foi procesada estadísticamente y foi introducida nun Sistema d'Información Xeográfica, lo cual dexó monitorizar los cambeos nos daños xeneraos polos ábanos nel espaciu y a lo llargo del tiempu. Tolo anterior púnxose en relación colos cambeos históricos qu'afectaron a los usos del suelu y a la vexetación.

 

L'equipu científicu, del que tamién formaron parte'l xeógrafu Jesús Ruiz-Fernández, de la Universidá d'Uviéu, y la matemática Cuadonga Sánchez de Posada, cuntó cola participación de trés investigadores del Institutu de Geografia y Ordenamento do Território de la Universidá de Lisboa.

 

Artículu

 

Global and Planetary Change 153 (2017) 35–50. "Reforestation and land use change as drivers for a decrease of avalanche damage in mid-latitude mountains (NW Spain)". Autores: Cristina García-Hernández, Jesús Ruiz-Fernández, Cuadonga Sánchez-Posada, Susana Pereira, Marc Oliva, Gonçalo Vieira.