Captar imaxes dende l'aire ufierta una visión privilexada de cualquier territoriu, una perspectiva distinta que dexa analizar la so evolución al traviés del tiempu. Un grupu d'investigadores, dirixíu pol catedráticu d'Analís Xeográficu Rexonal de la Universidá d'Uviéu Felipe Fernández García, desenvuelve'l primer sistema de localización de fotografíes aérees hestóriques d'España. Un arquivu que va poner a disposición d'especialistes y del gran públicu millones d'instantánees qu'amuesen los cambeos habíos nel nuesu país dende los años cuarenta hasta los nuesos díes.

El proyectu d'investigación, financiáu pol Ministeriu d'Economía y Competitividá, supon una esperiencia pionera n'España y casi n'Europa, onde solo se desenvolvió una base de datos similar en Reinu Uníu de la mano de la iniciativa privada. La Universidá d'Uviéu coordina a espertos d'once universidad de too el país. L'equipu d'investigación realizó un minuciosu llabor d'escoyeta de fondos, qu'empezó fai más d'una década p'alcontrar tol material esistente sobre Asturies. Un trabayu nel que s'axuntaron más de 100.000 fotografíes aérees del Principáu.

Estes fotografíes dexen apreciar cómo evolucionó'l territoriu y representen un material pervalible pa campos tan desemeyaos como l'arqueoloxía, l'urbanismu, el medioambiente o'l derechu

"Esti material representa una ferramienta bien pervalible, non solo pa el investigadores y docentes, sinón tamién pa les alministraciones y los profesionales de campos tan diversos como l'urbanismu, l'analís del paisaxe, la dinámica de la mariña o'l derechu", esplica Felipe Fernández. La secuencia d'evolución que tracen estes imaxes dende l'aire dexa reparar los cambeos qu'esperimentó'l territoriu, razón pola que'l trabayu ta venceyáu a l'actividá del cluster d'Enerxía, Medioambiente y Cambéu Climáticu del Campus d'Excelencia Internacional.

Les principales fontes documentales fueron l'Exércitu, los fondos del Institutu Xeográficu Español y delles empreses privaes. "Munches de les obres públiques y civiles que se llevaron a cabu n'España mientres el desarrollismo proxectábense y planiaben tomando la información de les imaxes aérees. Contratar a empreses que volaben sobre la ciudá o'l llugar pa tomar les imaxes de tola zona", señala'l catedráticu d'Analís Rexonal. Los fondos documentales de delles d'eses empreses como Cetfa, que los sos orixinales tán depositaos nel Departamentu de Xeografía, formen parte del patrimoniu documental arrexuntáu.

El proyectu d'investigación va rematar el próximu añu y desenvuélvese cola vocación de que, a partir del mesmu, naza una spin off que dexe cubrir una demanda bien significativa qu'esiste nel mercáu. "Esti material zarra información pervalible pa distintes profesionales", remarca Felipe Fernández.

Anque les primeres fotografíes aérees realizar a finales del sieglu XIX, los fondos realmente significativos, pol so volume y pol calter sistemáticu de tomar de fotografíes arrinquen nos años 40. El sistema de localización nel que trabaya l'equipu d'espertos va dexar atopar de manera senciella toa información fotográfica esistente sobre un determináu llugar (númberu de fotografíes, fecha de llogru, escala, soporte, arquivu nel que tán depositaes, etc), y, a partir de la mesma, poder reconstruyir de manera totalmente fiel la evolución qu'esperimentó.

Una simple consulta nuna aplicación d'Internet déxanos ver dende l'espaciu cualquier puntu del territoriu nel ordenador, la tablet o'l teléfonu móvil. L'arquivu d'imaxes aérees hestóriques d'España constitúi l'antecedente inmediatu d'estes aplicaciones. Ello ye que dalgunes d'elles empiecen a incorporar nos sos servicios la posibilidá de reparar imaxes aérees antigües de delles de les principales ciudaes del mundu.

Forno d'investigación

• Felipe Fernández García (Universidá d'Uviéu) Investigador principal
• Carmen Rodríguez Pérez (Universidá d'Uviéu)
• Daniel Herrera Alonso (Universidá d'Uviéu)
• Cristina Fernández Bustamante (Universidá d'Uviéu)
• David Olay Baniella (Universidá d'Uviéu)
• Héctor Rato (Universidá d'Uviéu)
• Jose Maria Sierra Alvarez (Universidá de Cantabria)
• Luis Carlos Martínez Fernández (Universidá de Valladolid)
• Juan Sevilla Álvarez (Universidá de Salamanca)
• Encarnación Gil Meseguer (Universidá de Murcia)
• Guillermo Morales Matos (Universidad Carlos III de Madrid)
• Jesús Alcalá Reygosa (Universidá Complutense de Madrid)
• José Balsa Barreiro (Universidá de Santiago de Compostela)
• Carmen Ginés de la Nuez (Universidá de La Llaguna)
• Santiago Hernández Torres (Universidá de La Llaguna)
• Ignacio Maestru Cano (Universidá de Valencia)
• Beatriz Mateos (Universidá d'Estremadura)

Imaxe de portada

Vista aérea de la ciudá de Xixón tomada nel añu 1948.