El trabayu de busca y edición de partitures dexó rescatar decenes d'obres de repertoriu y pieces que nun volvieren escucharse dende'l so estrenu fai más de cien años
Cómo suena'l sieglu XIX español, una dómina históricamente convulsa y desconocida dende'l puntu de vista musical. Rastrexar y recuperar la banda sonora d'esi tiempu ye'l retu qu'un grupu d'investigadores de la Universidá d'Uviéu plantegáronse va dos décades pa recuperar la obra de los compositores españoles del sieglu XIX. L'equipu, lideráu pola profesora María Encina Cortizo Rodríguez y el catedráticu Ramón Sobrino nel Departamentu d'Hestoria del Arte y Musicoloxía, foi'l responsable de la edición, interpretación y grabación de decenes d'obres d'autores españoles que, en munchos casos, nun volvieren sonar en nengún teatru desque s'estrenaren fai más de cien años.
La ópera Elena y Malvina de Ramón Carnicer va ser interpretada pola Orquesta Nacional d'España per primer vegada tres la so recuperación en xunu nel Auditoriu Nacional de Madrid
Gracies a el so trabayu d'investigación, la ópera Elena y Malvina, del catalán Ramón Carnicer, va sonar nel Auditoriu Nacional el próximu xunu interpretada pola Orquesta Nacional d'España. Amás, estos díes puede verse nel Teatru Campoamor d'Uviéu una versión de la zarzuela Marina, escrita pol maestru Arrieta, qu'incorpora dos nuevos númberos topaos polos investigadores de la Universidá d'Uviéu nel Arquivu Nacional de Teatru de Almagro. "Trátase de dos pasaxes qu'hasta agora nun taben na partitura orixinal: un dúo y una sardana, que ye una de les primeres qu'apaecen nel teatru llíricu español", esplica María Encina Cortizo.
El llabor del grupu d'investigación Edition, Recuperation and Analysis of Spanish Music Heritage (ERASMUSH) centróse en recuperar el patrimoniu musical llíricu y sinfónicu de autores españoles del sieglu XIX. Asina, rescataron del olvidu obres absolutamente desconocíes pa programadores, intérpretes ya investigadores. La escasa tradición sinfónica qu'esistía na España de la dómina soterró la obra de numberosos compositores qu'en munchos casos foi parar a colecciones particulares, arquivos d'instituciones o inclusive mercadinos caleyeros. Los musicólogos de la Universidá d'Uviéu siguieron la pista de munches d'eses obres pa llograr editar una partitura. Ye'l casu de Ildegonda o La conquista de Granada, dos de les óperes escrites por Emilio Arrieta.
El procesu de rastrexu y ellaboración de partitures tamién incluyó obres de repertoriu que nunca dexaron de representase. "En munchos casos, anque les obres fueren un ésitu nel so momentu y volviérense a representar, esisten guiones o partitures casi artesanales que nun son una fonte llimpia por que los músicos puedan estudiales ya interpretales", rellata María Encina Cortizo Rodríguez.
La nómina d'autores y xéneros investigaos ye amplia. Arrieta, Barbieri, Monasterio, Marqués, Sarasate, Chueca, Bretón, Chapí, Granados, Barrios o Torrandell fueron oxetu d'estudiu y se editaron y recuperaron dalgunes de les sos obres, dende óperes a cantares, pasando por sinfoníes o zarzueles. El frutu d'esi trabayu foi publicáu na colección Música Hispana del Institutu Complutense de Ciencies Musicales, una iniciativa puesta en marcha en 1992 pol profesor Emilio Casares y na que la Universidá d'Uviéu tuvo un papel relevante.
A lo llargo d'estes dos décades el trabayu d'investigación tamién se detuvo na recuperación de la obra d'autores asturianos del sieglu XIX y principios del XX como'l xixonés Facundo de la Viña o María Teresa Prieto, una de les poques compositores españoles del so tiempu. Prieto vivió l'esiliu de la guerra civil en México, onde la so obra foi un interesante exemplu ente los ritmos llatinoamericanos y les melodíes tradicionales asturianes.
La ellaboración de partitures llevada a cabu polos investigadores de ERASMUSH dexó ver sobre les tables de prestixosos escenarios pieces españoles como'l Don Giovanni Tennorio de Carnicer, dirixida pol maestru Alberto Zedda, o les óperes Ildegonda y La conquista di Granata de Arrieta, que xubieron al escenariu del Teatru Real dientro del ciclu Los clásicos del Real, impulsáu por Emilio Sagi na so etapa como director artísticu del coliséu madrilanu. Amás, ente mayu y xunetu de 2014, va xubir a les tables del Teatru de Giessen (Alemaña) La conquista di Granata de Arrieta en versión escénica.
